Wereld MS dag !

30-05-2024

Bij Back on Track Rijmenam behandelen we enkele MS patiënten. We proberen hen te ondersteunen en te begeleiden met oefentherapie en manuele therapie.

Manuele therapie kan verlichting geven voor de pijnklachten zoals rugpijn, nekpijn, hoofdpijn… Dit komt heeeeeel veel voor bij deze ziekte. En deze klachten keren ook sneller terug dan bij iemand zonder MS met gewrichtspijnen.

Ook oefentherapie is heel belangrijk bij deze ziekte om de spieren sterk te houden, evenwicht te trainen, coordinatie te oefenen … Je merkt het al, het is een heel intensief programma, het wordt vaak vergeleken zoals bij een topsporter! Je lichaam zo goed verzorgen dat het risico op opstoten wordt verkleint en de achteruitgang wordt vertraagd.

Helaas is er nog heel veel onderzoek nodig om MS goed te begrijpen en de behandelingsstrategieën te kunnen uitbreiden. Voorlopig is deze alleen nog symptomatisch.

Door de intensieve therapie, creeëren we ook een emotionele band met de patiënten en willen wij graag als praktijk hen een hart onder de riem steken! Vorig jaar namen we deel aan een aflossingsmarathon tvv MS liga Vlaanderen. Ook dit jaar zijn we van de partij en willen we geld inzamelen om het onderzoek naar MS te ondersteunen!

In dit artikel heb ik mijn kennis van opleidingen en webinars kort samengevat om jullie wat meer te vertellen over wat MS juist is en wat wij als therapeut kunnen betekenen voor deze patiënten!

Veel leesplezier!

Wat is MS = multiple sclerose?

MS is een autoimmuun ziekte van het centrale zenuwstelsel. Dit kan zich uiten in verschillende gradaties en symptomen zoals bv zenuwpijnen, spasmen, vermoeidheid, tintelingen, krachtverlies, evenwichtstoornissen… Wereldwijd zijn er 2,3 millioen mensen die leven met MS. Het wordt ook wel de ziekte van 1000 gezichten genoemt, omdat het verloop zo divers kan zijn.

Oorzaken?

Nog weinig over gekend, maar enkele mogelijke risicofactoren:

  • mogelijks sommige erfelijke genen
  • EBV (virus:) Geen oorzaak maar kan een trigger zijn
  • Lage blootstelling aan vit D kan een trigger zijn
  • Roken: longschade kan het centrale zenuwstelsel kwetsbaarder maken
  • Obesitas verhoogt het risico: veel gelijkaardige genen bij obesitas en MS

Ze zijn hier nog volop aan het onderzoeken!

Behandeling?

Er is eigenlijk nog heel weinig geweten of gevonden in wetenschappelijk onderzoek. Er bestaat geen medicatie of behandeling die MS geneest, maar enkel symptomatische behandelingen. Dwz dat er wel pijnbestrijding bestaat of het voorkomen van nieuwe opstoten.

  • Er zijn veel studies aan de gang over levensstijlgeneeskunde voor remyelinisatie (= herstellen van de wand van de zenuw)!
  • Het is belangrijk dat de behandeling zo snel mogelijk wordt opgestart voordat de axons (= uitloper zenuwcel die zorgt voor informatie overdracht in de hersenen) beschadigd geraken.
  • Stamcel transplantatie: nog veel discussie! Een mogelijkheid wanneer er veel relapsen zijn op korte tijd.
  • Verschillende medicaties om nieuwe opstoten tegen te gaan


Wat kunnen we wel doen?

Revalidatie! Hierin proberen we als kinesist je te ondersteunen en te begeleiden:

  1. Levenskwaliteit verbeteren
  2. Functie en mobiliteit verbeteren
  3. Educatie en steun
  4. Symptoom management door manuele therapie
  5. Doelstellingen zetten
  6. Multidisciplinaire aanpak
  7. Mentale gezondheid en welzijn verbeteren

Rol van de kinesist: mensen helpen hun onafhankelijkheid te herwinnen binnen individuele mogelijkheden. We helpen mensen oefeningen in te plannen in het dagelijks leven en het vertrouwen in het eigen lichaam te verbeteren.

Belang van fysieke activiteit bij MS

Door fysieke/mentale problemen of vermoeidheid zien we dat personen met MS minder actief zijn (78% minder actief <-> 38% algemene populatie).

Fysieke activiteit heeft tal van voordelen op fysiek, cognitief, mentaal en cardiovasculair vlak, maar werkt ook neuroprotectief (= beschermend voor zenuwstelsel)! Het promoot neuroplasticiteit, nieuwe neurale pathways, boost brein volume, neurogenesis… Het is aangetoond dat het ziekteverloop wordt afgeremd!

Wat is belangrijk bij de opbouw van oefentherapie?

  • Bouw de duur en intensiteit van de oefeningen langzaam op, best onder begeleiding van een kinesist.
  • Symptomen die vaak voorkomen bij training: vermoeidheid, evenwichtproblemen, gevoels stoornissen bv in de voeten ('watten voeten', zoals skibotten) , visuele verstoringen

Indien je symptomen verergeren bij het oefenen en niet verdwijnen binnen 2 uur, dan moet je het volgende keer rustiger aanpakken. Verdeel het in kleine stukjes zodat je niet uren in je bed moet liggen na een sportsessie. Als dit het geval is, ben je toch wat over je grens gegaan en is het belangrijk om het rustiger aan te pakken.

  • Luister naar je lichaam! Monitor de impact op je lichaam en veranderingen van symptomen
  • Monitor je reactie ook de dag na een training
  • Koeling kan helpen je symtomen sneller te laten verdwijnen: bv koud washandje op je hoofd of in je nek, iets koel drinken

Aanbevelingen fysieke activiteit

  • Aerobe= uithouding/cardio oefeningen:

2-3x per week 30min (kan ook worden opgedeeld in bv 3x10min)

bv joggen, wandelen, fietsen, roeien …

gemiddelde intensiteit: 60-80% van max hartslag (=220-leeftijd) of 6-8/10 vermoeidheid

  • Krachttraining:

2x per week

bv met rekkers, gewichtjes, fitness, lichaamsgewicht

3 sets van 10-15 herhalingen

Progressief opbouwen!

  • Dagelijks flexibiliteit

bv Yoga, stretching

  • Neuromotorische oefeningen

= coordinatie training, evenwicht, dubbeltaken:

3-6x per week

Zoals je ziet is dit een hele boterham, en heel erg moeilijk om er zelf aan te beginnen. Laat je omringen met mensen die je hierin motiveren bv een kinesist, groepslessen, coach, familie/vrienden…

Dit is echt topsport! Optimaal zorgen voor je lichaam om zo goed mogelijk te functioneren en te herstellen.

Let op: het is normaal dat het soms tijdelijk symptomen kan verergeren. Dit moet goed worden opgevolgd om de belasting aan te passen.

Voordelen van fysieke activiteit bij MS

Uiteraard zijn dit voordelen voor iedereen! Fysieke activiteit is voor de hele bevolking belangrijk en heeft tal van voordelen!

Neuroprotectieve mechanismen:

  1. vermindering van insuline weerstand

  2. Verbetering slaap en humeur

  3. Vermindering inflammatie

  4. Stimulering growth factor release (BDNF)

  5. Groei van nieuwe bloedvezels: personen met MS hebben meer bloed en zuurstof nodig in hersenen.

  6. Verbetering van geheugen en leren (vergroting hippocampus)

  7. Algemene gezondheid

Hoe kan je het beter volhouden?

Vraag advies van een MS kinesist:

  • Oefen met een vriend! (Kan ook online)
  • Oefen op muziek: geeft ritme, meer motivatie, energie!
  • Werk in groep: betere motivatie door groepsdynamiek
  • Zet korte en lange termijn doelen en check je progressie: helpt om motivatie te behouden
  • Bouw progressief op: elke 4 weken
  • Probeer verschillende vormen van oefentherapie. Wat vind je leuk? Bv HIIT, spinning, boksen, zwemmen, dansen… Kies iets dat je graag doet!
  • Laat je aanmoedigen door een coach of kinesist: wetenschappelijk bewezen dat onder supervisie beter werkt.

Wanneer niet oefenen?

Bij warm weer, te hoge vermoeidheid, tijdens actieve relapse. Alleen oefenen in steady state!

Enkele apps voor MS:

  • MS care connect

  • MS buddy

  • My MS manager

  • Breath2relax

  • Headspace

Bronnen:

Neuroheroes: exercise and rehabilitation through the MS journey

https://www.neuroheroes.co.uk

MS together: healthy lifestyle and MS webinar

https://www.instagram.com/mstogetherofficial/?locale=nl&hl=af